Obowiązujące dziś przepisy nakładają na branże energochłonne, dla których energia elektryczna stanowi jeden z podstawowych kosztów produkcji, wyłącznie bierne ponoszenie kosztów wsparcia bez możliwości samodzielnego rozliczenia zwiększonych kosztów tej energii. Obecny system narzuca tym odbiorcom ponoszenie kosztów wsparcia w wysokości ustalonej w umowie sprzedawcy. Skutkiem czego poziom kosztów energii może często drastycznie się różnic. Chodzi tu o znaczne sumy wynikające z poziomu kosztów określonego w kontraktach, a cenami giełdowymi kolorowych certyfikatów. Uchwalony przez Sejm „mały trójpak energetyczny” wprowadzi w obowiązującym systemie wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z oze i w kogeneracji redukcję kosztów dla przedsiębiorstw energochłonnych (w tekście ustawy określanych określeni są oni jako odbiorcy przemysłowi). Na początku nowa regulacja umożliwi odbiorcom energochłonnym samodzielne wywiązywanie się z obowiązków uzyskiwania i umarzania świadectw pochodzenia. Po notyfikacji Komisji Europejskiej można będzie stosować przepisy, które zmniejszają zakres tych obowiązków dla podmiotów wskazanych w ustawie.
Jak zdefiniowany jest odbiorca przemysłowy?
Zgodnie z przewidzianą w nowelizowanym prawie energetycznym konstrukcją odbiorca przemysłowy to odbiorca końcowy, którego główną działalnością gospodarczą jest działalność w zakresie: wydobywania węgla kamiennego lub rud metali nieżelaznych, produkcji wyrobów z drewna oraz korka z wyłączeniem produkcji mebli, produkcji papieru i wyrobów z papieru, produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych, produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, produkcji szkła i wyrobów ze szkła, produkcji ceramicznych materiałów budowlanych, produkcji metali, produkcji elektrod węglowych i grafitowych, styków i pozostałych elektrycznych wyrobów węglowych i grafitowych, produkcji żywności.
Nie każdy jednak odbiorca przemysłowy będzie mógł skorzystać z możliwości samodzielnego rozliczania się z obowiązków w zakresie kolorowych certyfikatów. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 9a w ust. 1a znowelizowanej ustawy – Prawo energetyczne obowiązki, o których mowa w art. 9a ust. 1 i 8 ustawy – Prawo energetyczne (uzyskanie i umorzenie świadectw pochodzenia energii z OZE, kogeneracji, biogazu) wykonywać będzie odbiorca przemysłowy, który w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku zużył nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej której koszt wyniósł nie mniej niż 3% wartości jego produkcji, a także złożył oświadczenie Prezesowi URE.
Samodzielne rozliczanie się odbiorców przemysłowych wymaga zatem złożenia Prezesowi URE odpowiedniego oświadczenia. Odbiorca przemysłowy spełniający wskazane kryteria jest obowiązany w terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok realizacji obowiązku złożyć oświadczenie potwierdzające swoje zużycie i koszt w wartości jego produkcji w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku. Na koniec okresu rozliczeniowego (do dnia 31 maja roku następującego po roku realizacji obowiązku) odbiorca ten jest natomiast obowiązany przekazać informację w tymże zakresie.
Czy w tym zakresie zmienia się coś dla sprzedawców energii?
Tak. W związku z nową regulacją przyjęto jednocześnie, że obowiązki związane z kolorowymi certyfikatami przedsiębiorstwa energetyczne wytwarzające energię elektryczną lub obracające tą energią wykonują jedynie w zakresie, w którym energię tę sprzedają odbiorcom końcowym niebędących odbiorcami przemysłowymi.
Jak ma wyglądać redukcja w zakresie obowiązków dla odbiorców przemysłowych energochłonnych?
Po uzyskaniu pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej, że przewidziane w tzw. małym trójpaku energetycznym zwolnienia dla energochłonnych są zgodne z rynkiem wewnętrznym, wejdą w życie obniżone progi obowiązków. Redukcja kosztów dla energochłonnych opierać się będzie wówczas na mechanizmie obniżenia podstawy obliczania wysokości obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia. Obowiązek ten wykonywany będzie wówczas przez przemysłowych odbiorców energochłonnych w odniesieniu do odpowiedniej części energii elektrycznej zakupionej na własny użytek. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 9a ust. 1a ustawy – Prawo energetyczne „Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 8, odbiorcy przemysłowi, o których mowa w ust. 1a pkt 1, którzy w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku zużyli:
1) nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej i dla których koszt energii elektrycznej wyniósł ponad 12% wartości ich produkcji – wykonują w odniesieniu do 20% ilości energii elektrycznej zakupionej na własny użytek w roku realizacji obowiązku;